Raskid tetive rotatorne manžetne rascep tetive supraspinatusa

Raskid tetive rotatorne manžetne je jedan od najčešćih uzroka bola u ramenu i nestabilnosti ramena kod odraslih. Ovaj problem možemo naći kod velikog broja ljudi u zrelom dobu. Rascep tetive supraspinatusa oslabljuje rame u velikoj meri i čini da svakodnevne aktivnosti poput oblačenja ili češljanja predstavljaju problem i izazivaju bol u ramenu.

Uzroci raskida tetive rotatorne manžetne

Raskid tetive rotatorne manžetene mogu uzrokovati povreda ramena i degeneracija ramena.

Akutni raskid tetive dešava se prilikom naglog podizanja teškog tereta ili pada sa ispruženom rukom.

Degenerativni raskid tetive je češća pojava u odnosu na akutni raskid i do njega dolazi postepeno. Starenje je jedan od uzroka ovog procesa, kao i dominantna upotreba jedne ruke. Ako se ovaj proces javi u jednom ramenu, velike su šanse da se pojavi i u drugom. Nekoliko je faktora koji utiču, tj. doprinose hroničnoj degenaraciji tetive rotatorne manžetne:

• Ponavljanje istih pokreta, što se najčešće dešava sportistima ili ljudima koji obavljaju vrstu posla u kojoj postoji rutina ponavljanja pokreta rukom / ramenom;
• Loša cirkulacija, najčešće izazvana starenjem, znači i loše snabdevanje tetiva i mišića krvlju, što umanjuje sposobnost organizma da obnovi oštećenu tetivu;
• Izrasline na kostima koje se javljaju usled starenja mogu prilikom podizanja ruke doći u dodir sa tetivom rotatorne manžetne, izazivajući njeno postepeno oštećenje.

Faktor rizika jeste i starosna dob, tako da su ljudi iznad 40 godina starosti u većoj meri izloženi opasnosti od raskida tetive rotatorne manžetne u odnosu na mlađu populaciju. Riziku su takođe izloženi i oni koji u svom poslu obavljaju određene aktivnosti stalno podižući ruku iznad nivoa ramena. Od sportista, najizloženiji riziku su teniseri i bejzbol igrači. U mlađoj životnoj dobi najčešći uzrok raskida tetive, ukoliko se ne radi o sportu, jeste povreda.

Simptomi

Uobičajeni simptomi ovog stanja su sledeći:

• Bol u ramenu – naročito u stanju mirovanja i noću
• Bol prilikom podizanja i spuštanja ruke, kao i kod rotatornih pokreta
• Osećaj slabosti u ruci i ramenu
• Zvuk nalik na krckanje prilikom izvođenja određenih pokreta

Akutni raskid tetive usled povrede izaziva iznenadan jak bol i slabost u ramenu. Kod postepenog, hroničnog raskida tetive, bol može biti blag u početku i prisutan samo prilikom određenih pokreta, a može postati stalan, prisutan i u stanju mirovanja i odmora. Ovakav bol može svakodnevne rutinske aktivnosti jako otežati.

Opis stanja

Kako rame stabilizuju mišići rotatorne manžetne, tako povreda tetive utiče na destabilizaciju ramena i funkciju ramenog zgloba. Burza (sluzna kesica koja okružuje tetive mišića, podmazuje ih i smanjuje trenje) postaje iritirana i bolna.

Ruptura ili raskid jedne ili više tetiva dovodi do toga da tetiva nije više potpuno pripojena za humerus. U mnogim slučajevima tetive se postepeno oštećuju (habaju). Kako proces napreduje, dolazi do potpunog rascepa tetive. Ovo se može desiti, na primer, prilikom podizanja tereta.

Raskid tetive rotatorne manžetne može biti:

• Delimičan raskid tetive, kod koga postoji raskid jednog sloja tetive
• Potpuni raskid tetive, kod koga se tetiva potpuno odvaja od pripoja na kosti

Ukoliko pacijent sa početnim raskidom tetive rotatorne manžetne nastavlja da obavlja svakodnevne aktivnosti, može doći do pogoršanja stanja, tj. do većeg raskida u tetivi. Zbog toga je potrebno pravovremeno reagovati i pristupiti lečenju.

Lečenje raskida tetive rotatorne manžetne

Lečenje zavisi od starosti pacijenta, tipa aktivnosti koje pacijent obavlja u svakodnevnom životu i naravno, od stepena oštećenja. Cilj lečenja je smanjenje bola i uspostavljanje normalne funkcije ramena. Lečenje može biti neoperativno (odmor, smanjenje aktivnosti, lekovi, fizikalna terapija, blokada ramena) ili operativno.

Neoperativno lečenje

U nekim slučajevima prema odluci lekara započinje se najpre neoperativno lečenje, najčešće kod akutnih delimičnih raskida ili kod hroničnih povreda tetiva kod kojih se radi o masivnoj leziji ili veoma starim osobama. Neoperativno lečenje ima za cilj umanjenje bola, omogaćavanje obnavljanja pokreta u ramenu i osposobljavanje pacijenta za svakodnevni život i rad.

Fizikalna terapija u vidu treninga fokusira se na jačanje drugih grupa mišića ramena sa ciljem da se povrati bezbolna pokretljivost ramena.

Kod hroničnih raskida ili kod starijih osoba moguća je blokada ramena radi smanjenja iritacije i bola u ramenu, tako da pacijent može da počne sa treningom.

Operativno lečenje – operacija rotatorne manžetne

Operativno lečenje, odnosno operacija rotatorne manžetne, svakako daje bolje rezultate jer se na ovaj način raskinuta tetiva ušije na mesto na kome se inače i pripaja. Postoji više hirurških tehnika reparacije. Najbolja opcija je artroskopska operacija rotatorne manžetne kroz 3-5 manjih rezova u predelu ramena, za šta je potrebna izuzetna veština hirurga.

Otvorena hirurška procedura se primenjuje najčešće kod velikih rascepa. U poslednje vreme sve su aktuelnije hirurške tehnike plastike rotatorne manžetne kod ireparabilnih povreda, odnosno stanja gde je rascep tetive rotatorne manžetne izuzetno veliki i traje dugo vremena, te nije moguće privući krajeve rascepljene i skupljene tetive na odgovarajuće mesto pripoja na kosti.

Obe tehnike operativnog lečenja opisane su na strani reparacija rotatorne manžetne ramena.

U svakom slučaju, reparacija rascepljene tetive je imperativ, sa ciljem da se ponovo postigne anatomija i biomehanika ramenog zgloba i prevenira nastanak degenerativnih oboljenja samog zgloba – artritis ramena (okoštavanje ramena).